Jesienne Dziady

Czyli ulubiony czas palenia świeczek.

Morze płonących cmentarnych zniczy niszczy środowisko

Frankfurter Rundschau pisze o tradycji zapalania zniczy na polskich cmentarzach w Święto Zmarłych, co w miastach wywołuje duży smog. W obliczu zbliżającego się szczytu klimatycznego w Polsce – powód do refleksji.

Dziady – zwyczaj ludowy Słowian i Bałtów, wywodzący się z przedchrześcijańskich obrzędów słowiańskich. Ongiś święto w ludowych kalendarzach Białorusinów i Ukraińców, obchodzone również przez ludność zamieszkującą Polskę w pobliżu granicy z Białorusią (Podlasie, Obwód smoleński, Auksztota). Analog Słowian-katolików – Zaduszki, Święto zmarłych.

Jego zasadniczym celem było nawiązanie kontaktu z duszami zmarłych i pozyskanie ich przychylności. Obchody święta zmarłych przypadały, od trzech do sześciu razy w roku – w zależności od danego regionu. Najważniejsze obrzędy obchodzono wiosną i jesienią:

• wiosna: wiosenne święto zmarłych obchodzone w okolicach 2 V (wedle faz księżyca).

• jesień: Dziady obchodzone w noc z 31 X na 1 XI, zwane też Nocą zaduszkową, będące niejakim przygotowaniem do jesiennego święta zmarłych, obchodzonego w okolicach 2 XI (wedle faz księżyca).

W związku z ekspansją chrześcijaństwa lokalne, miejscowe zwyczaje tzw. pogańskiego pochodzenia, były sukcesywnie zakazywane. Ostatecznie jednak to, czego nie udało się wyprzeć nawet surowymi zakazami, było adaptowane lub zastępowane znanymi dziś formami – współczesnym odpowiednikiem dziadów są Zaduszki.

Do dzisiaj w niektórych regionach wschodniej Polski, na Białorusi, Ukrainie i części Rosji kultywowane jest wynoszenie symbolicznego jadła, w symbolicznych dwójniakach, na groby zmarłych. Dziady kultywuje też większość współczesnych słowiańskich ruchów neopogańskich (rodzimowierczych), zwykle pod nazwą Święta Przodków. W Krakowie co roku odbywa się tradycyjne Święto Rękawki (Rękawka), bezpośrednio związane z pradawnym zwyczajem wiosennego święta przodków.

/ wikipedia /